Dünya ekonomik krizi, 1929’da New York borsasının çöküşü ile başlayan ve 10 yıl boyunca etkileri dünyayı saran bunalımdır. Bu ekonomik bunalım kara perşembe olarak da adlandırılır.
1929 Ekonomi Krizinin Nedenleri
- Amerika’nın devletlere verdiği kredileri alamaması
- ABD hükümetinin krize zamanında müdahale edememesi
- Bankaların ölçüsüzce verilen kredileri engelleyememesi
- Dış ticaretin disiplinsiz olması
- Ülkedeki gelir dağılımındaki dengesizlik
- Kredi vadilerinin kısa olması
- Şirket örgütlenmelerinin zayıf olması
- Banka sisteminin kötü olması
1929 Ekonomi Krizinin Sonuçları
- 4000’e yakın banka battı.
- Üretim %42 oranında azaldı.
- Dünyada işsizlik arttı.
- Takas yoluna başvuruldu.
- İnsanlar statülerini kaybetti, psikolojiler bozuldu.
- ABD başkanı Roosevelt, New Deal (Yeni Düşünce) ekonomik programı hazırlayarak tedbirler almıştır.
John Steinback, Gazap Üzümleri adlı kitabında ekonomik krizin boyutlarını anlatmış.
1929 Ekonomi Krizinde Türkiye’nin aldığı önlemler
- Devletçi bir politika izlenmiştir.
- Beş Yıllık Kalkınma Planı uygulanmıştır.
- İthalatta gümrük vergileri arttırıldı ve sınırlamalar getirildi.
- İstanbul Üniversitesi’nde yerli malı kullanmaya teşvik etme semineri düzenlenmiştir.
- Merkez Bankası kuruldu ve Türk parasını koruma kanunu çıkarıldı.
- Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti kuruldu.
- Dış ödemelerde kliring ve takas sistemi uygulandı.
Türkiye’de tarım ekonomisinin bozulması kentlere yoğun göçün yaşanmasına neden olmuştur.
Türkiye, Dünya ekonomik buhranını çıkardığı kanunlarla en hafif şekilde atlatan ülkelerden biri olmuştur.
#1929 Dünya Ekonomik Krizi #Yerli Malı