1929 Dünya Ekonomik Krizi

Dünya ekonomik krizi, 1929’da New York borsasının çöküşü ile başlayan ve 10 yıl boyunca etkileri dünyayı saran bunalımdır. Bu ekonomik bunalım kara perşembe olarak da adlandırılır.

1929 Ekonomi Krizinin Nedenleri

• Amerika’nın devletlere verdiği kredileri alamaması
• ABD hükümetinin krize zamanında müdahale edememesi
• Bankaların ölçüsüzce verilen kredileri engelleyememesi
• Dış ticaretin disiplinsiz olması
• Ülkedeki gelir dağılımındaki dengesizlik
• Kredi vadilerinin kısa olması
• Şirket örgütlenmelerinin zayıf olması
• Banka sisteminin kötü olması

1929 Ekonomi Krizinin Sonuçları

• 4000’e yakın banka battı.
• Üretim %42 oranında azaldı.
• Dünyada işsizlik arttı.
• Takas yoluna başvuruldu.
• İnsanlar statülerini kaybetti, psikolojiler bozuldu.
• ABD başkanı Roosevelt, New Deal (Yeni Düşünce) ekonomik programı hazırlayarak tedbirler almıştır.

John Steinback, Gazap Üzümleri adlı kitabında ekonomik krizin boyutlarını anlatmış.

1929 Ekonomi Krizinde Türkiye’nin aldığı önlemler

• Devletçi bir politika izlenmiştir.
• Beş Yıllık Kalkınma Planı uygulanmıştır.
• İthalatta gümrük vergileri arttırıldı ve sınırlamalar getirildi.
• İstanbul Üniversitesi’nde yerli malı kullanmaya teşvik etme semineri düzenlenmiştir.
• Merkez Bankası kuruldu ve Türk parasını koruma kanunu çıkarıldı.
• Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti kuruldu.
• Dış ödemelerde kliring ve takas sistemi uygulandı.

Türkiye’de tarım ekonomisinin bozulması kentlere yoğun göçün yaşanmasına neden olmuştur.

Türkiye, Dünya ekonomik buhranını çıkardığı kanunlarla en hafif şekilde atlatan ülkelerden biri olmuştur.