2. Dünya savaşı müttefikler tarafından kazanılan ve tüm Dünya’da 40-50 milyon kişinin hayatını kaybetmesine yol açan bir savaştır.
2. Dünya Savaşı Ders Notları
2. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ İZLENEN POLİTİKALAR:
HAYAT SAHASI
Hitlerin yayılmacı politikasıdır. Mevcut Alman topraklarının Alman ırkı için yeterli görülmeyerek Doğu Avrupa topraklarını yeni yaşam toprakları için belirleme siyasetidir.
BİZİM DENİZ
İtalyan lider Mussolini’nin Akdeniz için kullandığı tabirdir. Akdeniz i bir iç deniz haline getirmeyi başaran ROMA imparatorluğunu yeniden kurmanın hayali.
ORTAK REFAH ALANI
Japonya’nın Asya’da geniş bir alana yayılma politikasıdır. Yani Japonya’nın Asya’da ortak bir alana egemen olma düşüncesidir.
YATIŞTIRMA POLİTİKASI
İngiltere başkanı Chamberlain ile özdeşleşen politikanın adıdır. Chamberlain Hitlerin SSCB ye saldıracağını ve İngiltere ile bağlaşma oluşturacağını düşünüyordu. Çekoslovakya toprağı olan Almanya konuşulan Südetler bölgesinin Almanya’ya verilmesiyle ortamın yumuşayacağını düşünmüştü. Diğer devletleri ikna ederek 1938’de Münih antlaşmasıyla Südetler‘in Almanya’ya verilmesini sağlamıştır. Fakat 1939’da Almanya, Çekoslovakya’nın diğer bölgelerini işgal edince yatıştırma politikası sona ermiştir.
MAGİNOT HATTI
Dünya Savaşı öncesi Fransa’nın Almanya’ya karşı yeraltı sığınaklarından oluşan devasa bir savunma hattıdır.
Not: Çelik Pakt Almanya-İtalya arasında, Anti Komüntern pakt ise Almanya-Japonya arasında gerçekleşmiştir.
2. DÜNYA SAVAŞI’NIN NEDENLERİ
Almanya’nın 1.Dünya Savaşı sonunda imzaladığı VERSAY Antlaşması
İtalya’nın 1935’te Habeşistan’ı işgal etmesi
Silahlanma yarışının hız kazanması
Milletler cemiyetinin yaptırım gücünün kalmaması
Almanya ve İtalya’nın milliyetçi fikirlerinin gelişmesi
1 Eylül 1939’da Almanların YILDIRIM Harekâtı ile Polonya’ya saldırmasıyla savaş başlamıştır.
3 Eylül 1939’da İngiltere ve Fransa Almanlara savaş ilan etti.
Almanya Hollanda, Belçika ve Fransa’ya saldırdı.
Fransa VİCHY kentinde Alman yanlısı bir devlet kurmuştur.
Fransız General De Gaulle Londra’ya kaçarak savaş ilan için mücadele başlatmıştır.
Hitler İngiltere’ye karşı hava saldırısı başlattıysa da başarılı olamamıştır.(Kartal Hücumu)
Hitler, hava ve deniz kuvvetleri açısından üstün olan İngiltere’ye karşı başarı kazanmanın zor olduğunu anlayınca SSCB’yi hedef almıştır.
Almanya, SSCB işgalinden önce Balkanlara yönelerek Romanya ve Bulgaristan ile ittifak antlaşmaları yaptı.
Hitler kısa sürede Yugoslavya ve Yunanistan ı ele geçirmiştir.
22 Haziran 1941’de SSCB ye BARBAROSSA HAREKÂTI ile saldırmıştır.
SSCB ile 1en kanlı çatışmalar Stalin Grand de olmuştur.(Almanlar yenildi.)
1943 Kurs Savaşında (en büyük tank savaşı) Almanlar yenildi.
Müttefikler NORMANDİYA ÇIKARMASI olarak bilinen harekâtı ile büyük kayıplar vermesine rağmen büyük başarı sağladı.(1944)
2. KUZEY AFRİKA CEPHESİ:
İtalya’nın savaşa girmesi Akdeniz ve Doğu Afrika’da İngiltere’yi zor durumda bırakmıştır.
İngiltere’nin mağlup edilmesi ancak İngiliz donanmasının en önemli üslerinin alınmasıyla sağlanabilirdi.
Bu önemli üslerden biri de SÜVEYŞ KANALI’dır.
Cebelitarık, Malta, İskenderiye ve Süveyş i İtalya bombaladı.
Rodos ve İtalya’nın endüstri bölgelerini İngiltere bombaladı.
Akdeniz’ e kesin hakim olmak isteyen İtalyanlar Süveyş harekâtını ve Süveyş’in 150 km batısına kadar geldi.
İngilizler, İtalyanları Mısırdan ve Bessarabia’dan çıkardılar.
İtalya-Almanya işbirliği ile başarı sağlansa da İngiltere’nin saldırısıyla Kuzey Afrika’nın büyük bölümü ele geçirildi.
1943 Mayısında tüm Alman ve İtalya birlikleri teslim oldu
Mussolini
3. ASYA VE PASİFİK CEPHESİ
Savaş öncesi ABD;
Dünya Savaşından sonra ABD tarafsızlık politikası aldı.
Amerikan kamuoyu, Hitlerin diktatör ve saldırgan politikası Yahudilere karşı tutarsızlık sebebiyle Almanya ‘ya karşıydı.
Tarafsızlık politikası gereği başlangıçta taraflara silah satmayan ABD, savaşın Almanya lehine dönmesi üzerine silahlarını serbest bıraktı.
1940 ta İngiltere’ye para ve silah yardımı yaptı.
1941’de Amerika ‘ödünç verme ve kiralama’ yasasını çıkardı.
1941’de ABD-İngiltere Atlantik bildirisini yayınladı.
ABD ‘NİN SAVAŞA GİRİŞİ
Japonya 1.Dünya Savaşı’ndan sonra Pasifikte ABD ve İngiltere’nin baskısı altında kalmıştı.
Dünya Savaşı ile bu baskıdan kurtulmak istedi.
Japonya’nın yayılmacı politikasına karşı ABD petrol ambargosu koyarak Japon ekonomisini yıprattı.
Japonya 1941’de ABD’nin hava üssü PEARL HARLBDUR’a saldırdı.
Bu saldırı üzerine ABD savaşa girmiş oldu.
NOT: Japonya’nın ABD’nin Hawaii’deki petrol depolarını vurmaması harekâtın başarılı olmasını engelledi.
ABD 1942’de İngiltere-SSCB ve 22 devletin katılımı ile Birleşmiş Milletler ittifakını kurdu. Böylelikle Mihver Devletlere karşı ortak savaşma ve antlaşması imzalama kararı aldı.
Pasifik Savaşları:
Mercan Denizi Savaşı, Midway Savaşı(1942) ve Leyte Savaşı’nda(1944)
Japonya ABD’ye yenildi.
1944’te Japonya’nın egemenlik alanı daraldı.
1945’te Sovyetler aracılığıyla istediği ateşkes girişimleri sonuçsuz kaldı.
NOT:Soruku Yamamato: Pearl Harbour baskınını gerçekleştiren komutandır
SAVAŞI SONA ERDİREN SEBEPLER
1944’te İngiltere ve ABD’nin NORMANDİYA ÇIKARMASI ile Almanların zor duruma düşmesi
Sovyetlerin Almanya’ya girmesi
Hitlerin intihar etmesi
Mussolini’nin İtalyan direnişleri olan partizanlar tarafından kurşuna dizilmesi
ABD ‘nine 1945’te HİROŞİMA ve NAGAZAKİ’ ye atom bombası atması
2.Dünya Savaşı’nın Konferansları
Atlantik Bildirisi
Arkadya Konferansı
Casablanca Konferansı
Washington Konferansı
Quebec Konferansı
Moskova Konferansı
Kahire Konferansı
Tahran Konferansı
Dumbarton Oaks Konferansı
Moskova Konferansı
Yalta Konferansı
San Francisco Konferansı
Pastdam Konferansı
2.DÜNYA SAVAŞI’NIN KONFERANSLARI
1. ATLANTİK BİLDİRİSİ (1941)
ABD Başkanı Roosevelt ile İngiltere başbakanı Churchill ortak bir bildiri yayınlamıştır.
Wilson ilkelerine benzemektedir: -Savaştan sonra toprak kazanılmayacaktır. -Uluslar kendi geleceklerini kendileri belirleyecektir. -Mihver devletler silahtan arındırılacaktır. -Kalıcı barışı sağlama amaçlı önlemler alınacaktır.
2. ARKADYA KONFERANSI (1941)
İngiltere ve ABD’nin Avrupa’da yeni stratejiler belirlemek amacıyla Washington’da yaptığı toplantıdır
3. CASABLANCA KONFERANSI (1943)
ABD ve İngiltere liderlerinin yaptığı konferanstır.
Sovyet Rusya üzerindeki alman baskısının hafifletilmesi kararı alınmış ve Almanya’nın koşulsuz teslim olması istenmiştir.
NOT: Savaşın uzamasında etkili olmuştur.
4. WASHİNGTON KONFERANSI (12-16 Mayıs 1943)
İtalya’nın işgal edilmesi kararlaştırılmıştır.
Türk hava alanlarından yararlanılması gerekliliği vurgulanmıştır.
Savaştan sonra barışı koruma sorumluluğu ABD, İngiltere, SSCB ve Çin’e verilmiştir.
5. QUEBEC KONFERANSI (14-24 Ağustos 1943)
ABD ve İngiltere arasında gerçekleşmiştir.
Mussolini’nin yönetimden düşmesi görüşülmüştür.
Nükleer silah üretiminin geliştirilmesi için karar alınmıştır.
Almanya’nın kontrol altına alınması için plan yapılmıştır.
Churchill, Türkiye’nin savaşa sokulmasını ve ikinci cephenin Balkanlarda açılmasını önermiş ancak kabul edilmemiştir.
İkinci cephenin Norman’dıysa kıyılarında açılmasına karar verilmiş ve bunun hazırlanması sorumluluğu da ABD’ye bırakılmıştır.
6. MOSKOVA KONFERANSI (19 Ekim 1943)
ABD, İngiltere, SSCB, Çin ‘in dışişleri bakanları toplanmıştır.
Türkiye’nin savaşa girme gerekliliği görüşülmüştür.
Savaştan sonra barış korunacak kararı alınmıştır.
NOT: Moskova Konferansı savaş sonrası düzenin oluşturulması için toplanan ilk konferanstır.
SSCB Almanya’ya karşı kesin zafer kazanıncaya kadar savaşacağının garantisini vermiştir.
7. KAHİRE KONFERANSI (1943)
ABD, İngiltere, Çin, Türkiye
Türkiye’nin savaşa girme durumu görülmemiş sonuca ulaşılamamıştır.
NOT: Türkiye 2.Kahire Konferansında görüşülmüş. Toplantıda İnönü Türkiye’nin ihtiyacı olan askeri malzemenin temini durumunda savaşa gireceklerini söylemiştir.
8. TAHRAN KONFERANSI(1943)
ABD, İngiltere, SSCB
Türkiye’nin savaşa girmesi görüşülmüştür.
Sovyet Rusya boğazlar üzerinde hak istemiştir.
Savaştan sonra barışın korunması için bir uluslararası örgütün kurulması kararlaştırılmıştır.
9. DUMBARTON QAKS KONFERANSI (1944)
ABD, İngiltere, SSCB, Çin
Birleşmiş milletlerin esasları belirlenmiştir.
10. MOSKOVA KONFERANSI (1944)
İngiltere, Rusya
Balkanların büyük bir bölümünün Sovyetler birliğine bırakılması kararlaştırılmıştır.
NOT: Stalin balkanlarla ilgili amacına ulaşmıştır.
11. YALTA KONFERANSI (1945)
Şekil: Yalta Konferansı
Kırım’ın Yalta kentinde yapıldı.
Savaştan sonra yeni düzenin belirlenmesi kararlaştırıldı.
Konferanstan en karlı çıkan devlet SSCB oldu.
BM Örgütü’nün kurulması için San Francisco’da bir konferans yapılmasına karar verildi.
Churchill Yalta Konferansı ile başlayan döneme Demir Perde adını verdi.
NOT: Soğuk savaşın Yalta Konferansı ile başladığı kabul edilir.
12. SANFRANSİSCO ANTLAŞMASI (1945)
Birleşmiş Milletler antlaşması olarak da adlandırılır.
51 ülkenin temsilcisi bir araya gelerek BM örgütünün kurulmasına karar verdiler.
13. POSTDAM KONFERANSI (1945)
Truman(ABD) – Stalin(SSCB) – Attlee(İngiltere)
Savaştan sonra Avrupa’nın yeniden yapılanması tartışıldı.
Savaş suçlularının tutuklanmasına karar verildi.
Almanya 4 işgal bölgesine ayrıldı.(ABD-İngiltere-Fransa-SSCB)
SAVAŞI SONA ERDİREN ANTLAŞMA- PARİS BARIŞ ANTLAŞMASI(1947)
Müttefik devletlerin imzaladığı Paris Antlaşmasına göre İtalya-Romanya-Macaristan-Bulgaristan gibi ülkeler uluslararası sorumluluk alacaklar.
Birleşmiş milletler örgütüne üye olacaklar.
Savaş tazminatları ve azınlık hakları konularını içermektedir.
İtalya Afrika’daki sömürgelerini terk edecek.
12 Ada Paris Antlaşmasıyla birlikte Yunanlılara bırakılacaktır.
2.DÜNYA SAVAŞININ SONUÇLARI
Milyonlarca insan hayatını kaybetti.
Atom bombasının yarattığı etki sivil savunmanın önemini artırdı.
Faşizm ve Nazizm etkisi kırıldı.
Birleşmiş milletler teşkilatı kuruldu.
İnsan Hakları Evrensel bildirgesi yayınlandı.
Libya-Mısır-Pakistan-Fas-Tunus-Cezayir-Hindistan gibi devletler bağımsız oldu.
İsrail devleti kuruldu.(1948)
Japonya ordusu dağıtıldı ve silahsızlandırıldı.
Almanya 2’ye ayrıldı.(doğu-batı)
IMF kuruldu.(BM’ye bağlı)
Soğuk savaş dönemi başladı.
NOT: 2.Dünya savaşının ardından Almanya ve Kore’de farklı rejimlerle yönetilen iki ayrı devlet kurulmuştur.
2.DÜNYA SAVAŞI VE TÜRKİYE
1939’da İngiltere ve Fransa ile karşılıklı yardım antlaşması imzalandı.
1941’de Almanya ile Saldırmazlık Paktı imzalanmıştır.
1943’te Adana ve Kahire Konferanslarında Türkiye’nin ihtiyacı olan silah ve malzemenin sağlanması şartıyla savaşa katılacağı bildirildi.
1944 yılı başlarında Türk ve İngiliz askeri yetkililerin Türkiye’nin ihtiyaç tespiti sonucunda çalışmaları sonuca ulaşamamıştır.
San Francisco ve Yalta Konferansında alınan kararlar uyarınca BM asil üyeleri arasında yer almak için Almanya ve Japonya’ya savaş ilan edilmiştir.
NOT: 2.Dünya Savaşı yıllarında Türkiye’de Refik Saydam(1939-1942) ile Şükrü Saraçoğlu (1942-1946) başbakanlık yapmıştır.
NOT: 2.Dünya Savaşı döneminde Almanya’daki Nazi baskısından kurtulmak isteyen 40 bilim adamı Türkiye’ye kabul edilmiştir. Bu bilim adamları üniversite reformunun yapılması ve bilimsel gelişmelerde önemli roller üstlendiler.
Keyfi fiyat artışlarına karşı NARH koyulması sağlanmıştır.
1940 İstanbul konservatuvarı açıldı.
Milli Korunma Kanunu çıkarılarak ekonomik hayat düzenlenmiştir.
Et-balık kurumu ve petrol ofisi kuruldu.
1940 yılında köy enstitüleri açıldı.
Büyük kentlerde karne uygulamasına geçilmiş.(Ekmek Karnesi)
1942’de Varlık Vergisi çıkarıldı.
1944’de Toprak Mahsulleri vergisi çıkarıldı.
NOT: Olağanüstü durumdan dolayı alınan vergilerdir.
Garip akımı ortaya çıktı(Orhan Veli Kanık-Oktay Rıfat)
Beş Yıllık Sanayi Planı uygulanamadı.
Köy Enstitüleri: Köylülerin kendi yörelerinde ve pratik bilgilerle eğitilmesini öngören mesleki ve teknik okuldur.
/rating_off.png "1 Puan")
Loading...
Paylaş
Paylaş
Paylaş