- Edward De Bono’nun geliştirdiği, öğrencilerde yaratıcılığı ve empati yeteneğini geliştirmeyi amaçlayan bir tekniktir (Tan, 2006, s.131).
- İnsanların yaygın olarak kullandıkları altı farklı düşünme biçimini dikkate alarak daha sağlıklı kararların alınması için belli bir problemin farklı boyutlarıyla analiz edilmesi ve sonuca gidilmesine imkan veren öğretim tekniğidir. Katılımcılar şapkaların tümünü belirli bir düzen içerisinde takarak düşünce ve önerilerini sırayla aktarırlar ve böylece hedefe ilişkin daha güvenilir kararlar alınır (Erginer, 2008).
De Bono’nun altı şapkası:
- Beyaz şapka (Boş sayfa): Tarafsız şapkadır. Görüşülen konu ile ilgili net bilgi ve raporlar ortaya konur.(objektif)
- Kırmızı şapka (Ateş): Duygusal şapkadır. Görüşülen konu ile ilgili olarak, kişilere hiçbir dayanağı olmadan, sezgi, fikir ve duygularını söyleme fırsatı verir.(sübjektif)
- Sarı şapka (Güneş): İyimser şapkadır. O işin avantajları ortaya konulur. Övgü, olumlu görüşler söylenir.(objektif)
- Siyah şapka (Yargıç cübbesi): Kötümser şapkadır. Eleştiri, olumsuz görüşler ile görüşülen konunun riskleri, gelecekte doğuracağı problemler ortaya çıkar.
- Yeşil şapka (Bitki): Yenilikçi şapkadır. Konuyla ilgili alternatifler ve yeni yaklaşımlar araştırılır. ‘her şey uyar’ (spekülatif)
- Mavi şapka (Gökyüzü): Serinkanlı şapkadır. Düşünce sistematize edilir. “Büyük Resim,” “İdareci şapka,” “Meta şapka,” “düşünmenin düşünülmesi”, tüm süreci (gözden geçirme)
Altı şapkalı düşünme tekniğinin ana amacı:
- Düşünme sürecine odaklanıp geliştirmek
- Yaratıcılığı cesaretlendirmek, paralel ve lateral düşünme
- İletişimi iyileştirme
- Karar verme sürecini hızlandırma
- Tartışmalardan kaçınma (Wikipedia, 2018)