/rating_off.png "1 Puan"){kind=small}
Düşünme biçimleri, öğretim yöntem ve teknikleri dersinde ele alınan bir konudur. Bu yazımızda analitik, ıraksak, metabilişsel düşünme gibi düşünme biçimlerini öğreneceğiz. Her yıl eğitim bilimleri sınavında 1 ya da 2 soru gelen bir bölümdür.
Düşünme biçimlerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz. Yazımızın devamında da düşünme biçimlerini açıklayacağız.
Belli kurallara bağlı kalmaksızın problemlere orijinal çözümler üretme sürecidir. Bir soruna birden çok çözüm üreten düşünme biçimi ıraksak düşünme olarak ifade edilir.
Elektrikli araçların ilerleyen yıllarda artacağını bilen bir yatırımcının şimdiden yatırımlarını bu iş alanına taşıması örnek olarak gösterilebilir.
Özgün, akıcı ve mantıklı, alabildiğince esnek ve alışılmamış biçimde gerçekleşen düşünme biçimidir (Sönmez, 2008). De Bono’ya göre ise yaratıcı düşünme araştırma ve yeni bakış açısı geliştirme sürecidir (Boden, 2001).
Yaratıcı düşüncenin anahtar kelimeler:
“Farklı olma”, “Özgün olma”, “Orijinalliği sağlama”,
Dewey, herhangi bir inanç ya da bilgiyi ve onun ulaşmayı amaçladığı sonuçları destekleyen bir bilgi yapısını etkin, tutarlı ve dikkatli bir biçimde düşünme olarak tanımlamaktadır. (Akt. Kozan, 2007)
Dewey, yansıtıcı düşünmeyi herhangi bir inanç ya da bilgiyi ve onun ulaşmayı amaçladığı sonuçları destekleyen bir
bilgi yapısını etkin, tutarlı ve dikkatli bir biçimde düşünme olarak tanımlamaktadır.
Yansıtıcı düşünmenin anahtar kelimeleri:
“Uygula”, “Yansıt”, “Ders Çıkar”, “Öz eleştiri”, “Öz değerlendirme”
Metabilişsel düşünme, 2009 KPSS Eğitim Bilimleri ‘nde bireyin kendi kendine öğrenme yeterliliğini ortaya koyabilmesi, öğrenmeyi öğrenmesi olarak tanımlanmıştır. Bireyin öğrenme hedeflerini kendisinin belirlemesi, kendi öğrenmelerinin sorumluluğunu alması, bu süreçte ne kadar başarılı olduğunu ve ne kadar ilerleme gösterdiğini kendisinin gözlemlemesi yeterliliği olarak ifade edilmiştir.
Üstbiliş olarak da ifade edilen metabilişsel düşünme kişinin kendi düşünme süreçlerinin farkına varması ve bu süreçleri kontrol edebilmesi olarakta tanımlanır.
Metabiliş ile ilgili anahtar kelimeler:
“Üstbiliş” , “Bilişötesi”
Eleştirel düşünmeyi 2013 yılında Slavin “ne yapılacağı ve neye inanılacağı hakkında rasyonel kararlar verebilme meziyeti” olarak tanımlamıştır. Eleştirel düşünmenin en önemli kaynağı sorgulama ve şüphedir. Bunlardan hareketle yorum yapma ve karar verme becerileri gelişir.
Eleştirel düşünme becerisi için anahtar kelimeler: “Ön Yargıdan Uzak”, “Düşünceyi Dinle”, “Düşünceyi Oku”, “Şüphe”, “Argüman”, “Kanıt”, “Karar Alma”
Farklı düşüncelerin dayandığı ortak noktayı bulmayı hedefleyen düşünme becerisidir.
Gerçekleştirilen tartışma etkinliğinde tartışmacıların ortak bir sonuca ulaşması yakınsak düşünmenin eseridir.
Öğeleri ayrıştırma, irdeleme, öğeler arasında bağlantıları ortaya koyma, bütünden parçaya, parçadan bütüne doğru gidiş şeklinde gerçekleşen düşünme becerisidir (Sönmez, 2008). Bütün ile parça arasında ilişki kurma becerisi olacakta kısaca açıklayabiliriz. .
Balık kılçığı tekniğinde bir problemin alt nedenlerine ulaşılması ve sıralanması ya da “iki resim arasındaki farkı bulun” tarzı oyunlar analitik düşüncenin gelişimini sağlar.
Analitik düşünce ile ilgili anahtar kelimeler:
“ilişkileri inceleme”, “balık kılçığı“, “parça-bütün ilişkisi”, “kıyaslama”
Öğrenmeyi kolaylaştırmak amacıyla bilgilerin belirli kriterler dahilinde haritalaştırılmasıdır.
Kavram haritası ya da zihin haritası düzenleme global düşünmenin ürünüdür.
Konu ile ilgili zihinsel bir simülasyon sonucunda konunun sonuçlarını veya olasılıklarını keşfetme sürecidir. Tahmin etme ön plandadır. Albert Einstein’ın özel görelilik kuramında düşünce deneyleriyle hareket etmesi hipotetik düşünce ağırlıklı çalışmalar yaptığının göstergesidir.
Bu varsa bu sonuçla karşılaşılır gibi tahmin cümleleri doğrudan hipotetik düşünce ile ilgilidir.
Kişilerin sorunlara farklı yönlerden bakabilmesini sağlayan düşünme biçimidir. Altı şapkalı düşünme ve altı ayakkabılı düşünme teknikleri lateral düşünme için örnek verilebilir. Lateral düşünme yanal düşünme olarak da adlandırılır.
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.
Edgar Dale kendi kendine öğrenilen bilgilerin en iyi öğrenmeler olduğunu savunmuş ve bu doğrultuda yaşantı konisini inşaa etmiştir. Öğrenme etkinliğine katılan […]
Programlı öğretim modeli, Skinner tarafından ortaya atılmış davranışçı yaklaşımı temele alan öğrenme modelidir. Programlı öğretim modelinin genel özellikleri Not: Bu modelde […]
Kolb’ün öğrenme stilleri KPSS Eğitim bilimleri sınavında öğretim yöntem ve teknikleri bölümde sıkça karşılaştığımız Kolb’ün öğrenme stillerini sırasıyla göreceğiz. Kolb’a göre […]
J. Donalt tarafından geliştirilen, lider ve sekreter seçildikten sonra gruptaki öğrencilerin altışar dakikalık sürelerle tartışmaya aktif katıldıkları öğretim sürecidir. (Açıkgöz 2009). […]
Sunuş yoluyla öğretim stratejisinden KPSS eğitim bilimleri sınavında sıkça bu konudan soru gelmektedir. Günümüz şartlarında örgün eğitim kurumlarında en çok uygulanan […]
Altı ayakkabılı uygulama tekniği, De Bono tarafından 1998 yılında “Öğrencinin farklı durumlarda nasıl davranması gerektiğini öğretmeye yönelik kullanılan bir tekniktir. Öğrencilerin […]
Bireyin bir uzmanı gözleyerek başladığı ve uzamanın giderek azalan desteği ile o işi kendi başına yapabileceği duruma geldiği öğrenmedir (Aralan, 2007). […]
Öğrenme halkası, Robert Karplus ve arkadaşları tarafından geliştirilmiş bir yaklaşımdır. Piaget’in zihinsel gelişim yaklaşımı üzerine temellendirilmiştir. Piaget öğrenmeyi “denge, dengesizlik ve […]
Kollegyum tekniği, KPSS sınavında Öğretim yöntem ve teknikleri dersi adı altın sıkça soru gelen bir tekniktir. Bazı kaynaklarda kolekyum, kolegyum tekniği […]
Gösteri, öğretmenin öğrencileri önünde bir psikomotor becerinin nasıl gerçekleştirildiğini aşama aşama öğretmeye çalıştığı tekniktir. Bu teknik kullanılırken slayt, harita, resim, grafik, […]
