Çoklu zeka kuramının tanımı
Howard Gardner tarafından geliştirilen, zekanın tek boyutlu değil, tersine çok boyutlu olduğunu dile getiren, bu boyutları 8 başlık altında toplayan ve zeka türleri arasında belli bir ilişkinin var olduğunu ileri süren kuramdır (Sönmez, 2008).
1) Sözel Zeka Alanı – Dilbilimsel Zeka Alanı
- Sözlü ve yazılı dili etkili bir şekilde kullanır.
- İçinde yaşadıkları toplumun dil sanatlarını, vurgularını, yöresel farklarını çok iyi kullanırlar.
- Bu yüzden ikna kabiliyetleri gelişmiştir.
- Kelime hazneleri geniştir. Kendilerini iyi ifade ederler.
- Okuma, yazma ve dinleme yoluyla öğrenirler.
- Sunuş yoluyla öğretim ve düz anlatım kullanılabilir.
- Bir bireyin kendi diline ait kavram ve kuralları bir masalcı, bir hatip, bir politikacı gibi sözel olarak ya da bir yazar bir editör veya bir gazeteci gibi yazılı olarak etkili bir biçimde kullanabilme kapasitesidir (Arslan, 2007).
2) Mantıksal Zeka – Matematiksel Zeka
- Gruplayarak, sınıflayarak ve soyutlayarak öğrenirler.
- Akıl yürütme ilkelerini aktif şekilde kullanırlar.
- Muhakeme becerileri yüksektir.
- Eleştirel düşünce vardır. Neden sonuç ilişkisi kurmaya çalışırlar.
- Bilimselliğe önem verirler.
- Bilgiyi sorgularlar.
- Araştırma inceleme, problem çözme, proje tabanlı öğrenmeler uygundur.
3) Görsel Zeka – Uzamsal Zeka
- Üç boyutlu düşünme yeteneğinin sonucudur.
- Hayal güçleri gelişmiştir.
- İmgeleştirme kapasiteleri yüksektir.
- Nesneler arasındaki ilişkileri çabuk görürler.
- Görsel metaforları (benzetmeler) kullanırlar.
4) Müzikal Zeka – Ritmik Zeka
- Ritim ve melodilerle öğrenirler.
- Çok sık kullanılan bir zeka alanı değildir.
- Simetri arayışı vardır.
- Ses ahengi gibi.
5) Bedensel Zeka – Kinestetik Zeka
- Duygu ve düşüncelerin aktarımında bedenlerini etkin bir biçimde kullanırlar.
- Taklit yetenekleri oldukça güçlüdür.
- Söylenenlerden çok yapılanlar hatırlanır.
- Beden dilini etkin bir şekilde kullanırlar.
- Doğru yerde doğru jest ve mimik.
- Psikomotor becerilerin ortaya konmasında başarılı tiplerdir.
6) Bireysel Zeka – Öze Dönük Zeka
- Bireyin kendisini anlama, duygu ve düşüncelerini yönlendirme gücünü ortaya koyar.
- Yalnız kalmaktan, bireysel çalışmalardan hoşlanırlar.
- Bağımsızlık arayışı vardır.
- Kendileri hakkında eleştirel düşünebilirler. Yansıtıcı düşünmeye sahiptirler.
- Özgüven ve özsaygıları yüksektir.
- Kopya ve taklitten uzak dururlar. Özgün çalışmalar üretmeye çalışırlar.
- İzlerken öğrenmeye çalışırlar.
- Kendilerini çok iyi tanıdığı için insanları da çok iyi tanırlar.
7) Sosyal Zeka – Bireylerarası Zeka
- İnsan ilişkilerinde, kendini ifade etme ve empati yapma yetenekleri gelişmiştir.
- İşbirliği yaparak öğrenmeye yatkındırlar.
- İletişim becerileri yüksektir.
- Samimi ilişkiler kurarlar.
8) Doğa Zekası – Varoluşçu Zeka
- Tabiata değer verirler.
- Sürekli doğada denge arayışı olduğunu kabul ederler.
- Çevre kirliliği ve doğa olaylarına karşı hassas kişiliklerdir.
#çoklu zeka kuramı #içsel zeka nedir #kinestetik zeka #mantıksal zeka #öze dönük zeka #uzamsal zeka