Gelişimin Ilkeleri Nelerdir? | Eğitim Sözlüğü 2023

Gelişimin ilkeleri, gelişim psikolojisi dersinin temelini oluşturur. Diğer kuram ve konularla bağlantılı bir konudur. Bu yazımızda gelişimin ilkelerini maddeler halinde ve açıklayarak incelemeye çalışacağız.

Gelişimin temel ilkeleri nelerdir?

Gelişim kalıtım ve çevrenin ortak ürünüdür.

Kalıtım bireyin davranış potansiyelini belirlerken, çevre ise davranışın ortaya çıkıp çıkmayacağını ve düzeyi için belirleyicidir. Çevre ya da kalıtım tek başına gelişim için yeterli değildir.

Dönemler halinde incelenir.

Bireyin gelişimi incelenirken dönemlere ayrılmış ve sınıflandırılmıştır. Gelişim dönemlerinden başarıyla çıkamayan birey, diğer dönemlerde de başarısızlıklarının etkisini görür.

Gelişimin kritik dönemleri vardır.

Örnek: Bireyin dil gelişiminin hızlı olduğu bir dönem vardır. Birey bu dönemden sonra öğrenmeye çalışırsa daha fazla zorlanacaktır.

Gelişim sürekli, aşamalı ve olumlu ilerleyen bir süreçtir.

Gelişimde her dönem bir önceki dönemin kazanımlarına dayanır. Birey olumlu yönde gelişim gösterir.

Gelişimde bireysel farklılıkları vardır.

Bazı bireylerin gelişim seyri genelden farklı olabilir. Bu duruma bireysel farklılıklar denir.

Örnek: 6 aylık bebeklerin boyları aynı olmayabilir.

Gelişim yordanabilir bir sıra izler

Gelişim düzenli bir sıra izler ve hangi yaş aralığında hangi değişimlerin olacağı önceden tahmin edilebilir.

Gelişim nöbetleşe devam eder.

Gelişimin her döneminde bütün gelişim alanları aynı hızla ilerlemez.

Örnek: Cinsel gelişim ile bilişsel gelişim birbirlerine ters şekilde gelişim gösterirler.

Gelişim bir bütündür.

Birden çok gelişim alanı vardır. Bu alanların gelişimi birbirini etkiler.

Örnek: Bedensel gelişiminde sorun olan bir bireyin sosyal,duygusal gelişimlerinde sorun olabilir.

Gelişimde bazı yönelimler vardır;

a. Gelişim baştan ayağa doğrudur.

Doğumdan sonra ilk kontrol edilen 0-2 ay aralığında baştır. Daha sonra gövde (4-7 ay) ve bacaklar (10-13 ay) kontrol edilir.

b. Gelişim içten dışa doğrudur.

Öncelikle bireyin iç organları sonrasında uzuvları gelişmeye başlar.

c. Gelişim genelden özele doğrudur.

Birey önce kaba motor becerilerini kullanır sonrasında ise ince motor becerilerini kullanır.

KPSS Çıkmış Soru-1

Anasınıfında kullanılan kalemlerin ortaokulda kullanılan kalemlere göre büyük olmasının sebebi küçük yaşta ince motor becerilerinin gelişmemiş olmasından dolayıdır. Bu durum gelişimin genelden özele ilkesiyle açıklanır.