Güvenirlilik hesaplama yöntemlerini bu yazımızda inceleyeceğiz. Güvenirlilik hesaplamaları uygulanması gereken form sayısı ve uygulama sayısına göre değişiklik göstermektedir. Yazımızda test tekrar test , paralel formlar, eşdeğer yarılar, Kuder Richardson (KR-20, KR-21) ve cronbach alfa katsayısı ile güvenirlilik hesaplamalarını açıklayacağız.
Test Tekrar Test Yöntemi
İlk olarak güvenirliliği belirlenecek test bir gruba uygulanır ve elde edilen öğrenci puanları kaydedilir. Belirli bir süre sonra aynı test öğrencilere bir kez daha uygulanır. İki uygulama arasındaki korelasyon ne kadar yüksekse güvenirlikte o kadar yüksektir yorumu yapılır. Elde edilen güvenirlilik katsayısı kararlılığın bir ölçüsüdür.
1 test 2 farklı uygulama yapıldığına dikkat edilmelidir.
Test-Tekrar Test Yöntemi, ölçülen özellik değişmedikçe testlerin aynı sonucu vermesi beklenmektedir. (İlk testte düşük alan öğrenci, ikinci testte de düşük almalıdır. )
Testin iki uygulaması arasındaki zaman, kişinin bilgiyi unutmayacağı kadar kısa ve birinci uygulamadaki soruları hatırlamayacağı kadar uzun olmalıdır.
Genellikle psikomotor davranışların güvenirliliğini saptamada kullanılan bir yöntemdir.
Test tekrar test yönteminin dezavantajı nedir?
Test tekrar test yönteminin dezavantajı ise zaman kaybına yol açmasıdır. Aynı zamanda iki test arasına süre girmesi testin kullanışlılığını da düşürür.
Paralel Testler Yöntemi
Eşdeğer formlar yöntemi veya paralel formlar yöntemi olarak da bilinen güvenirlilik hesaplama yöntemidir. Güçlük düzeyleri, soru sayıları, soruların üretildiği kazanımlarının birbirine denk olan iki farklı testin aynı ya da benzer gruplara uygulanmasıdır. Bireylerin iki farklı testten aldığı puanlar arasındaki kolerasyona eşdeğerlik katsayısı denir. Alınan sonuçlar birbirine yakın çıkarsa yani kolerasyon yüksekse güvenirlilikte yüksektir yorumu yapılır.
2 test 2 farklı uygulama yapıldığına dikkat edilmelidir.
Aynı özelliği ölçen testler tutarlılığın bir göstergesidir. İki test arasındaki uygulamanın test tekrar test yöntemi kadar uzun olması beklenmez. 2 farklı test hazırlandığı için katılımcıların soruları hatırlama problemi ortadan kalkmış olacaktır.
ALES ya da memur alım sınavlarının aynı özelliği ölçmelerinden dolayı paralel test olması beklenir.
Paralel testler yönteminin dezavantajları nelerdir?
Birbirine denk iki farklı test hazırlandığı için kullanışlı değildir.
Eşdeğer Yarılar Yöntemi
Test yarılama yöntemi olarak da bilinen güvenirlilik hesaplama yöntemidir. Eşdeğer yarılar yönteminde bir test formu katılımcılara tek oturumda uygulanır. Uygulanan test formu iki eşit yarıya bölünür ve katılımcıların iki yarı arasındaki puan kolerasyonu eşdeğerlik katsayısı olarak adlandırılır. Eşdeğer yarılar yöntemi kapsam tutarlılığı hakkında uygulayıcıya bilgi verir. Testin tümüne ilişkin güvenirliliği ise Spearman-Brown formülü ile hesaplanır.
1 test ve 1 uygulama yapıldığına dikkat edilmelidir.
Kuder Richardson Yöntemi
Kuder-Richardson formülleri ilk 1937 yılında yayınlanan, iç tutarlılık ölçüsüdür. KR-20 ve KR-21 olmak üzere iki farklı formulizasyonu vardır test maddelerinin iki şıklı olduğu ( 1 veya 0 evet veya hayır gibi) durumlarda kullanılır.
Kuder Richardson ile güvenirlilik hesaplanması tek form üzerinden bir uygulama ile hesaplanır.
Kuder – Richardson Formülü 20 (KR-20)
KR-20 formülü, test maddelerinin benzer zorlukta olmadığı varsayımı altında kullanılır. KR-20 formülünde temel varsayım ölçü maddelerinin tek bir yapıyı ölçüyor olmasıdır. Maddelerin içerikleri benzer olmalıdır.
p : Soruların (maddelerin) doğru cevap oranı
q : Soruların (maddelerin) yanlış cevap oranı
k : Testteki soru (madde) sayısı
σ2 : Toplam puanların (herbir kişinin doğru cevap sayısı)
varyansı (varyans bulunurken n-1 yerine n kullanılır.)
KR-20>0,70 ise testin iç güvenilirliği yüksek demektir.
Kuder – Richardson Formülü 21 (KR-21)
KR-21 formülü eşit zorluğa sahip maddelerden oluşan (her sorunun güçlük derecesi aynı ise) ve sınıf ortamında uygulanan çoktan seçmeli testler için uygundur. Testteki soruların zorluk dereceleri eşit olmalıdır.
k : Testteki soru (madde) sayısı;
s2 :Testin varyansı
x : Testin aritmetik ortalaması
KR-20 ve KR-21 testleri yüksek çıkarsa yapılacak yorumlar
- Güvenirlilik yüksektir. (Elde edilen katsayı 0,7 ‘den büyük olmalıdır.)
- Sınıf heterojendir.
- Sınıftaki bilenlerle bilmeyenler birbirinden ayrılmıştır.
- Sorular homojendir.
- Testte yer alan sorular birbirleriyle uyum içindedir.
- Yapı geçerliliği yüksek bir testtir.
- Ölçülen özellik tek boyutludur.
- Güvenirlilik yüksek olduğundan test tesadüfi hatalardan arındırılmıştır.
Cronbach Alfa Yöntemi
Test maddeleri arasındaki ikili kolerasyondan hesaplanan iç tutarlılık ölçüsüne alfa katsayısı denir. KR-20 yöntemine dayanmaktadır. Test maddeleri iki şıklı değilse (derecelendirme ölçeği gibi) ya da testin alt testleri varsa cronbach alfa katsayısı kullanılır.
Cronbach alfa katsayısı hesaplandığında iç tutarlılıkla ilgili tablodaki yorumlar yapılabilir.
| Cronbach alfa katsayısı | İç tutarlılığı |
| 0.9 ≤ α | Mükemmel |
| 0.8 ≤ α <0.9 | İyi |
| 0.7 ≤ α <0.8 | Kabul edilebilir |
| 0.6 ≤ α <0.7 | Şüpheli |
| 0.5 ≤ α <0.6 | Yoksul |
| α <0.5 | Kabul edilemez |