Karşılıklı belirleyicilik nedir?

(No Ratings Yet)

Sosyal öğrenme kuramının temelini oluşturan kavramlardan biridir.
Albert Bandura’ya göre bir bireyin davranışında kişisel özelliklerin ve sosyal çevrenin birbirini etkilediğini savunan kavramdır. Birey çevreyi değiştirebileceği gibi çevrede bireyi değiştirebilir.
Bazen çevresel güçler bazen de içsel güçler baskın olabilir. Yanan bir binadan kaçan düşük ve yüksek öz saygılı insanlar örneği, bazı durumlarda çevresel etmenlerin nasıl içsel bireysel etmenlerin önüne geçtiğini gösterir. Bazen kontrol edemediğimiz çevresel etmenlerle karşı karşıya kalırız. Genellikle kendi olanaklarımızı ve yenilgilerimizi yaratırız; bazen bunlar bizim için yaratılmış olur. Bandura bu ilkenin adına, ‘karşılıklı belirleyicilik’ adını verir (Jerry M. Burger, Kişilik, Kaknüs Yayınları, İstanbul, 2006, s 531).
Örneğin, sürekli problem yaratan bir birey, çevresine zarar vererek etrafında olumsuz bir çevrenin oluşmasına neden olmaktadır. Bunun sonucunda ise, oluşan bu olumsuz çevreden yine kendi davranışları etkilenmektedir. (Senemoğlu, 2005, s. 223)