Ölçme araçlarında güvenirlilik

Ölçme araçlarında güvenirlilikten bahsedecek olursak testin güvenilir ve geçerli olması bekleriz. KPSS Eğitim bilimleri sınavında bu bölümden sıklıkla soru gelmektedir. Güvenirlilik katsayısının nelerden etkilendiği ve ne anlam ifade etmesi gerektiğine bu yazımızda değindik.

Ölçme araçlarından güvenirlilik anlamında temel beklentinin tekrar tekrar aynı sonucu vermesidir.

Ölçme araçlarında güvenirlilik nedir?

Ölçme aracının tesadüfi hatalardan arınık olmasına güvenirlik denir. Güvenirlilik değeri 0 ile 1 arasında olmalıdır. Güvenirlilik değeri 1’e yaklaştıkça güvenirlilik artacaktır.

Güvenirlilik katsayısı nasıl hesaplanır?

Teknik anlamda güvenirlilik gerçek değer ile gözlemlenen değer arasındaki korelasyonun karesi olarak tanımlanır.

Güvenirlilik, ölçme aracının nasıl ölçeceği sorusuna yanıt arar.

Güvenirliliği etkileyen etmenler nelerdir?

• Aynı nitelikteki soru sayısının belli ölçüde yükselmesi ölçme aracının güvenirliliğini yükseltir.
• Soruların açık, net ve anlaşılır olması ölçme aracının güvenirliliğini yükseltir.
• Sınav süresinin çok uzun ya da kısa olması hata ihtimalini arttıracağı için ölçme aracının güvenirliliğini düşürür.
• Şans başarısı yada kopya ihtimali artıkça ölçme aracının güvenirliliği düşer.
• Sınav yönergesi ve sınav sorularının kolaydan zora sıralanması ölçme aracının güvenirliliğini  yükseltir.
• Merkezi dağılım ölçülerinin (ranj, standart sapma, varyans) yükselmesi, bilenle bilmeyeni ayırt edeceği için ölçme aracının güvenirliliğini yükseltir.
• Orta güçlükte soru sorulması ölçme aracının güvenirliliğini yükseltir.
• Sorular homojen oldukça güvenirlilik artacaktır.
• Sınıf heterojen oldukça güvenirlilik artacaktır.

Not: Dikkatsizlik ve tesadüfi hataların olması güvenirliliği doğrudan düşürür.

İyi bir ölçme aracının kararlı, tutarlı (birden fazla uygulamada aynı sonucu vermesi) ve duyarlı (hatalardan arınık) olması beklenir.