1911 ile 1912 yılları arasında Osmanlı Devleti ile İtalya arasında Trablusgarp Savaşı gerçekleşmiştir. Savaşın sonunda iki devlet arasında Uşi Antlaşması imzalananmıştır.
Trablusgarp Savaşı Komutanları
Trablusgarp Savaşının Nedenleri
- İtalya’nın hammadde ve pazar arayışı
- Osmanlı Devleti’nin güçsüz olması
- İtalya’nın Habeşistan yenilgisini unutturmak istemesi
- İtalya’nın büyük devletlerin onayını alması (İngiltere-Fransa-Rusya-Almanya)
- İngiltere ve Fransa’nın onay vermesinin nedenleri:
- Aralarında tampon bir bölge oluşturmak
- İtalya’yı Almanya’dan uzaklaştırmak
- İngiltere ve Fransa’nın onay vermesinin nedenleri:
İtalya, Rusya ile Racconigi Antlaşmasını imzalayarak Rusya’nın onayını alacaktır.
Almanya’nın onay vermesinin nedeni ise müttefiki olan İtalya’nın Akdeniz’de güçlü olmasını istemesidir.
- Savaşın görünürdeki nedeni ise İtalya’nın Trablusgarp’ı uygarlık açısından geride bıraktığını söylemesidir.
- İtalya’nın Trablusgarp’ı işgalini kolaylaştıran nedenler;
- Trablusgarp’ın İtalya’ya yakın olması (Coğrafi faktör)
- Mısır, İngiltere’nin hâkimiyetinde olduğu için karadan asker gönderemememiz.
- Donanma Haliç’e zincirlediği için denizden de Trablusgarp’a yardım gönderememiz.
Osmanlı Devleti bölgeye gizlice subaylar gönderecektir. (Mustafa Kemal Paşa-Enver Paşa-Fethi Bey-Nuri Bey)(Mustafa Kemal Paşa gazeteci kılığında “Şerif” takma adıyla gidecektir.)
Mustafa Kemal Paşa Osmanlıcılıkla İslamcılık düşünce akımlarının etkisiyle teşkilatçı özelliğini de kullanarak, Trablusgarp halkını İtalyalılara karşı örgütleyecek; ayaklanma sonucunda İtalyanlar yenilgiye uğrayacaklardır.
Derne-Tobruk’ta Mustafa Kemal Paşa, Bingazi‘de ise Enver Paşa görev almıştır.
Mustafa Kemal’in ilk askeri başarısıdır. Sömürgeciliğe karşı ilk savaşı ve zaferidir.
Bu gelişmeler sonucunda İtalya;
- Rodos ve 12 adayı işgal edecek
- Beyrut’ta iki gemimizi yakacak
- Çanakkale’yi topa tutacak ve ablukaya alacak
- Balkan Devletlerini bize karşı kışkırtacaktır.
- Birinci Balkan Savaşı’nın başlaması üzerine İtalya ile Uşi Antlaşması imzalanacaktır.
Uşi Antlaşması (18 Ekim 1912)
- Trablusgarp İtalya’ya bırakıldı. ( Kuzey Afrika’da ki son toprak parçamızı kaybettik.)
- Rodos,12 ada geçici olarak İtalya’ya bırakılmıştır. (Yunan tehlikesinden dolayı bırakılmıştır.)
- (İtalya, elinde tuttuğu Rodos ve çevresindeki Oniki Ada’yı bir süre sonra Osmanlı İmparatorluğu’na geri verecekti. Ancak adaların Osmanlı İmparatorluğu’na teslimi hiçbir zaman gerçekleşmedi. II. Dünya Savaşı’ndan sonra da adalar Yunanistan’a verildi.)
- İtalya Trablusgarp’ın Duyun-u Umumiye ’ye olan borcunu üstelenecektir.
- Trablusgarp halkı dini bakımdan halifeye bağlı kalacaktır.
- Dünya tarihinde ilk uçak bu savaşta kullanılmıştır.